Η απογραφή στην Αλβανία και ελλαδική ακηδία
Γράφει ο Ι.Σ.Λάμπρου
Πολιτικός Επιστήμων – Διεθνολόγος
Η απογραφή πληθυσμού, η οποία διενεργείται αυτό το διάστημα στη γειτονική Αλβανία, αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία καταγραφής του γηγενούς Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. Δυστυχώς, η διαδικασία της απογραφής, όπως αποφασίστηκε και διενεργείται από το αλβανικό κράτος, περιέχει σοβαρές παρατυπίες συνέπεια των οποίων θα είναι η αλλοίωση του πραγματικού αριθμού Αλβανών πολιτών Ελληνικής καταγωγής.
Οι πλείστες παρατυπίες μαρτυρούν όχι μόνο την διαχρονικά εφαρμοζόμενη πολιτική αποδυνάμωσης του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού από το αλβανικό κράτος, αλλά και τον πολυεπίπεδο και πολυδιάστατο χαρακτήρα αυτής της πολιτικής:
· Αντίθετα με την αρχική εξαγγελία για την απογραφή, η αλβανική Κυβέρνηση επιδιδόμενη σε παλινωδίες εισήγαγε αλλαγές στο ερωτηματολόγιο, έτσι ώστε να καταστήσει αδύνατη την ειλικρινή αποτύπωση της πληθυσμιακής εικόνας στη χώρα. Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ του ερωτηματολογίου της απογραφής, όπως αυτό δόθηκε στη δημοσιότητα τον Απρίλιο του 2010, και αυτού βάσει του οποίου διεξάγεται η απογραφή. Η εθνικότητα μετατράπηκε σε “εθνοπολιτισμική ομάδα” την οποία πρέπει να δηλώσει ο ίδιος ο απογραφόμενος, προαιρετικά, αφού δεν υπάρχει ειδική αναφορά στο έγγραφο σε καμία εθνική ομάδα πέραν της αλβανικής όπως στο πρώτο ερωτηματολόγιο. Η ίδια διαδικασία ισχύει και για τη δήλωση της μητρικής γλώσσας, καθώς ο απογραφόμενος πρέπει να δηλώσει συγκεκριμένα την γλώσσα και όχι να επιλέξει μεταξύ αναφερόμενων γλωσσών, όπως προνοούσε το πρώτο σχέδιο του εγγράφου. Αναφορικά με το θρήσκευμα, ο απογραφόμενος καλείται να απαντήσει, πάλι προαιρετικά, αν πιστεύει στο Θεό, και ύστερα να αναφέρει ο ίδιος, αν το επιθυμεί, την θρησκεία του. Όπως και στις δύο άλλες περιπτώσεις, στην πρώτη εκδοχή του ερωτηματολογίου, υπήρχε συγκεκριμένη αναφορά σε θρησκείες από τις οποίες ο ενδιαφερόμενος επέλεγε.
· Το ερωτηματολόγιο της απογραφής δεν τυπώθηκε στην ελληνική γλώσσα.Σημειώνεται ότι, οι Αλβανοί των Σκοπίων πέτυχαν στον νόμο περί απογραφής της χώρας ( άρθρο 39), να συμπεριληφθεί διάταξη σύμφωνα με την οποία όταν μια γλώσσα ομιλείται, σε εθνικό ή σε τοπικό επίπεδο, τουλάχιστο από το 20% του πληθυσμού, τότε το έγγραφο της απογραφής είναι γραμμένο και στις δύο γλώσσες, το σλαβικό ιδίωμα των Σκοπίων και όποια άλλη μειονοτική γλώσσα. Οι απογραφόμενοι επιλέγουν την γλώσσα στην οποία θα απογραφούν, με τα στοιχεία τους, όμως, να καταγράφονται και στις δύο γλώσσες.
o Με την απογραφή παρεμποδίζεται το δικαίωμα του ατομικού αυτοπροσδιορισμού, αφού προβλέπεται πρόστιμο 100.000 λεκ (περίπου 700 Ευρώ) σε οποιονδήποτε δηλώσει ψευδή στοιχεία με βάσει τα ληξιαρχεία. Το πρόστιμο επιδιώκει να αποθαρρύνει τα μέλη της μειονότητας, κυρίως, εκτός επισήμως αναγνωρισμένων μειονοτικών ζωνών να δηλώσουν την εθνική τους καταγωγή. Επιπροσθέτως, τα στοιχεία της απογραφής δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ενημέρωση ληξιαρχικών βιβλίων ή εκλογικών καταλόγων με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η διόρθωση της αδικίας του αποχαρακτηρισμού ως μειονοτικών περιοχών ελληνικών κοινοτήτων (Χειμάρρα, Δέλβινο, Πρεμετή, Κορυτσά), ενέργεια η οποία έγινε επί καθεστώς Χότζα.
o Δεν επιτρέπεται η απογραφή εκατοντάδων χιλιάδων αλβανών πολιτών που βρίσκονται, ως μετανάστες, εκτός Αλβανίας τους τελευταίους 12 μήνες. Δικαίωμα απογραφής έχουν μόνον όσοι κατοικούν τους τελευταίους 12 μήνες στην Αλβανία. Αυτό σημαίνει ότι αρκετές δεκάδες χιλιάδες Βορειοηπειρώτες οι οποίοι ζουν στην Ελλάδα δεν μπορούν να απογραφούν. Μπορεί κάποιος να επιχειρηματολογήσει ότι και στην ελληνική απογραφή, η οποία διεξήχθη τον περασμένο Μάιο, υπήρχε ανάλογη διάταξη. Στην περίπτωση της Αλβανίας, όμως, αφενός το μέτρο αυτό είναι φωτογραφικό και πλήττει καίρια , άμεσα και σχεδόν αποκλειστικά την Εθνική Ελληνική Μειονότητα· αφετέρου, έχοντας υπόψη το προβληματικό παρελθόν της Αλβανίας αναφορικά με την μεταχείριση των μειονοτήτων, κάθε κίνηση, η οποία έστω και άθελα και χωρίς πρόθεση, πλήττει τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό, αλλά και γενικά κάθε εθνική μειονοτική ομάδα στη χώρα, πρέπει να προσεγγίζεται με καχυποψία. Εξάλλου, ένας από τους λόγους για τους οποίους διεκόπη η απογραφή στα Σκόπια πριν από μερικές ημέρες, ήταν ακριβώς η επιμονή των Αλβανών των Σκοπίων να μπορούν να απογραφούν Αλβανοί, οι οποίοι έχουν μεταναστεύσει και λείπουν από τα Σκόπια για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι Αλβανοί στερούν από την Εθνική Ελληνική Μειονότητα αυτό το οποίο απαιτούν από τους Σλάβους των Σκοπίων… Επιπροσθέτως, δικαίωμα απογραφής δεν έχουν τα παιδιά τα οποία γεννήθηκαν εκτός Αλβανίας, έστω και αν είναι εγγεγραμμένα στα Αλβανικά ληξιαρχεία. Η συνέπεια αυτού του μέτρου, είναι να μην μπορούν να απογραφούν παιδιά ελληνικής καταγωγής τα οποία έχουν γεννηθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.
§ Σε περιοχές, οι οποίες δεν αναγνωρίζονται ως μειονοτικές, όπως η περιοχή Κορυτσάς (Κορυτσά, Κολόνια, Λεσκοβίκι), οι απογραφείς με εντολή της κεντρικής υπηρεσίας απογραφής (REPOB-AL), ζήτησαν επιπλέον έγγραφα και στοιχεία, πέραν των προβλεπομένων. Ειδικά στην κοινότητα του Αγίου Γεωργίου, σταμάτησαν την διαδικασία απογραφής. Σημειώνεται ότι ενώ η Αλβανία δεν αναγνωρίζει την περιοχή Κορυτσάς ως “μειονοτική” , τα μέλη της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας εκεί, κυρίως Βλαχόφωνοι, συμμετέχουν στην διαδικασία καταγραφής της ελληνικής καταγωγής και ορθόδοξης πίστης τους. Αποτέλεσμα αυτής ακριβώς της συμμετοχής, είναι η επιλογή της Αλβανικής πολιτείας να εντείνει τις παραβιάσεις στην διαδικασία απογραφής.
§ Τέλος, υπάρχουν μαρτυρίες ότι, οι απογραφείς συνοδεύονται από μέλη της ακραίας εθνικιστικής οργάνωσης Ερυθρόμαυρη Συμμαχία, άτομα τα οποία καταγράφουν με κινητό ή κάμερα την διαδικασία απογραφής εντός των οικιών των πολιτών.
Είναι προφανές ότι οι παραπάνω παρατυπίες δεν είναι προϊόν αβλεψίας ή προχειρότητας της αλβανικής κυβέρνησης, αλλά συνειδητή πολιτική με μοναδικό σκοπό την πληθυσμιακή σμίκρυνση των εθνικών μειονοτήτων της χώρας, και κυρίως της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας. Οι μεθοδεύσεις της αλβανικής κυβέρνησης μαρτυρούν το επίπεδο πολιτικού πολιτισμού της Αλβανίας και καταδεικνύουν τις τραγικές ελλείψεις της γείτονος,ελλείψεις τις οποίες οφείλει να αναπληρώσει στην πορεία της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Έκθεση Προόδου της ΕΕ
Αυτές τις ελλείψεις εντοπίζει η Έκθεση Προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα στις 12 Οκτωβρίου. Στην Έκθεση αναφέρεται ότι η Αλβανία έχει σημειώσει περιορισμένη πρόοδο στην εκπλήρωση των πολιτικών κριτηρίων για ένταξη στην ΕΕ. Σημειώνεται ότι έχει ενδυναμωθεί το θεσμικό πλαίσιο προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της προστασίας των μειονοτήτων, αλλά η αποτελεσματική εφαρμογή των νομικών και πολιτικών εργαλείων πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά. Μικρή πρόοδος έχει σημειωθεί επίσης, στη διεξαγωγή των εκλογών, στην καταπολέμηση της διαφθοράς και της μεταρρύθμισης στο νομοθετικό σώμα. Η Έκθεση καταλήγει τονίζοντας ότι, η Αλβανία θα πρέπει να καταβάλλει συντονισμένες προσπάθειες και να επιτύχει αποδεδειγμένη πρόοδο πριν η Επιτροπή προτείνει την έναρξη προενταξιακών διαπραγματεύσεων με τα Τίρανα.
Στάση Ομόνοιας- ΚΕΑΔ
Αναφορικά με την στάση της μειονοτικής ηγεσίας, η απόφαση της Ομόνοιας – ΚΕΑΔ για ολική αποχή της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας από την απογραφή, λίγες μόνο ημέρες πριν την έναρξη της διαδικασίας, ελέγχεται από πολλές απόψεις. Η ηγεσία της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας ήταναπούσα από τις εξελίξεις, μην προβάλλοντας ουσιαστική αντίδραση στις αυθαιρεσίες της αλβανικής Κυβέρνησης, παρά το μεγάλο χρονικό περιθώριο που είχε στην διάθεση της, από το 2009, για να προγραμματίσει τη δράση της, και να καταθέσει στην αλβανική κυβέρνηση τις προτάσεις καταγγέλλοντας παράλληλα τα κακώς κείμενα στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Παρά τις σωστές επισημάνσεις της Ομόνοιας για τις δυσμενείς συνθήκες υπό τις οποίες διεξάγεται η απογραφή, λησμονεί ό,τι Αλβανοίπολίτες ελληνικής καταγωγής, στις περιοχές Κορυτσάς, Πρεμετής, Κολόνιας, Ερσέκας, Χιμάρας, με την απογραφή αυτή, θα έχουν για πρώτη φορά τη δυνατότητα να δηλώσουν την ελληνική τους καταγωγή, έστω και ως μέλη της ελληνικής “εθνοπολιτιστικής ομάδας”. Το αλβανικό κράτος δεν αναγνωρίζει τους ελληνικούς πληθυσμούς αυτών των περιοχών ως τμήμα της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας. Η επιτυχημένη καταγραφή τους ως Ελλήνων, θα είναι τοπρώτο βήμα το οποίο θα υποχρεώσει το αλβανικό κράτος να τους αναγνωρίσει ως Αλβανούς πολίτες ελληνικής καταγωγής ενισχύοντας τις προσπάθειες για συμπερίληψη των περιοχών αυτών στις μειονοτικές.
Η εξαγγελθείσα αποχή από την ηγεσία της Ομόνοιας-ΚΕΑΔ είναι όχι μόνο πρόχειρα μελετημένη, αλλά και επιζήμια. Η αποχή θα ήταν η κατάληξη μιας συντεταγμένης πορείας συνεχών παρεμβάσεων και καταγγελιών της αντιδημοκρατικής συμπεριφοράς του αλβανικού κράτους, το οποίο συστηματικά στοχεύει στην συρρίκνωση του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. Τέτοιασυντεταγμένη πορεία δεν υπήρξε. Η στάση περί αποχής, χρησιμοποιείται από την ηγεσία της Ομόνοιας, ως φύλλο συκής το οποίο δεν μπορεί να κρύψει την αβελτηρία, αδιαφορία και ανικανότητα των υπευθύνων του κόμματος για την διαδικασία της απογραφής. Η ηγεσία της Ομόνοιας επιζητεί αγωνιστικές δάφνες έχοντας συστηματικά αποφύγει να δώσει τον αγώνα, καταδεικνύοντας για άλλη μια φορά την ανεπάρκεια της.
Ανυπαρξία Ελληνικής κυβέρνησης
Σε αντίθεση με τις χλιαρές αντιδράσεις της ελληνικής κυβέρνησης για την προσπάθεια αλλοίωσης του αριθμού των Ελλήνων μειονοτικών, γειτονικά κράτη επιδεικνύουν έμπρακτα το ενδιαφέρον τους για τις δικές τους κοινότητες. Ο πρωθυπουργός των Σκοπίων Ν. Γκρουέφσκι επισκέφτηκε πρόσφατα το χωριό Γκόλο Μπέρντε ( περιοχή Πρεσπών) της Αλβανίας, αγνοώντας την αλβανική κυβέρνηση, όπου προέτρεψε τους κατοίκους να δηλώσουν εθνικά ʺΜακεδόνες”. Επίσης, ο εκπρόσωπος της σλαβικής σκοπιανής κοινότητας της Αλβανίας κατηγόρησε την βουλγαρική κυβέρνηση ότι προσπαθεί να εκμαιεύσει την εκ μέρους τους δήλωση ως Βουλγάρων, με αντάλλαγμα βουλγαρικά διαβατήρια. Τέλος, σημειώνεται η δραστηριοποίηση του Ρουμάνου πρέσβη στην Αλβανία με σκοπό την καταγραφή όσο μεγαλύτερου αριθμού ρουμανιζόντων Βλάχων.
Η ελληνική Κυβέρνηση, πέραν τηςμονότονης επανάληψης περί σεβασμού των μειονοτικών δικαιωμάτων του Ελληνισμού της Βορείου Ηπείρου, οφείλει να καταγγείλει άμεσα την παράτυπη διαδικασία της απογραφής, ιδιαίτερα στις περιοχές στις οποίες μέχρι σήμερα η αλβανική Κυβέρνηση αρνείται να αναγνωρίσει την ύπαρξη ελληνικών πληθυσμών. Το Υπουργείο Εξωτερικών οφείλει να γνωστοποιήσει στην διεθνή κοινότητα και σε διεθνείς οργανισμούς την απαράδεκτη στάση της αλβανικής κυβέρνησης για την παράτυπη διενέργεια της απογραφής. Οι ελληνικές κυβερνήσεις, θα πρέπει επιτέλους να αναγνωρίσουν τα συντριπτικά πλεονεκτήματα τα οποία διαθέτει η Αθήνα σε σχέση με τα Τίρανα, και να μην φοβάται να τα χρησιμοποιήσει στο όνομα της αδελφοσύνης των λαών και της καλής γειτονίας.
Παράλληλα με τις ευθύνες της ηγεσίας της Ομόνοιας-ΚΕΑΔ, κρίνεται ως απαράδεκτη η στάση της Ελληνικής Κυβέρνησης, η οποία δεν αντέδρασε στις αυθαιρεσίες του αλβανικού κράτους. Επιβάλλεται η επανεξέταση και ο επανασχεδιασμός των σχέσεων εθνικού κέντρου και μειονότητας. Η δυσχερής οικονομική κατάσταση της πατρίδας μας, δεν αποτελεί δικαιολογία για την εγκατάλειψη του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού στις όποιες διαθέσεις των Αλβανών.
Φαίνεται ό,τι κάποιοι αμετανόητα συνεχίζουν να πορεύονται πάνω στην παραδοσιακή φιλία, την οποία θεμελίωσαν οι Ανδρέας Παπανδρέου και Ενβέρ Χότζα…
