Ο κ. Χρήστος Κίτσιος είναι Βορειοηπειρώτης και πρόεδρος του σχετικά νεοσύστατου κόμματος Εθνική Ελληνική Μειονότητα για το Μέλλον, που ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2010.
Συμμετείχε στις τοπικές εκλογές του 2011 σε όλες τις ελληνικού ενδιαφέροντος περιοχές της Αλβανίας. Ο ίδιος, αποτιμώντας την αρχή της προσπάθειάς του λέει ότι «για κόμμα μόλις ενός έτους πήρε καλό ποσοστό. Εξέλεξε περίπου 30 συμβούλους σε όλες τις επαρχίες. Έλαβε 7.000 ψήφους».
Τώρα ετοιμάζεται να κατέβει στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου, οι οποίες θα αποδειχθούν καθοριστικές για το μέλλον της ελληνικής μειονότητας στη γειτονική χώρα. Η σύσταση και δεύτερου μειονοτικού κόμματος στην Αλβανία (ενώ υπάρχει ήδη το ΚΕΑΔ) θα μπορούσε να λειτουργήσει διασπαστικά για τη μειονότητα, η οποία θα έπρεπε να έχει διαρκώς συγκεντρωμένη την ισχύ της. Ο κ. Κίτσιος διαφωνεί και υποστηρίζει ότι το κόμμα του, το οποίο θα αποτελέσει μέλος του μεγάλου «δεξιού» συνασπισμού του πρωθυπουργού Σαλί Μπερίσα, λειτουργεί ως εθνικός πολλαπλασιαστής και όχι ως διαιρέτης.
Η συζήτηση μαζί του είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα – ειδικά στο σημείο που αναφέρει τις… απολύσεις Ελλήνων που κάνουν Τούρκοι επιχειρηματίες, οι οποίοι εξαγοράζουν αλβανικές εταιρίες.
Γιατί ιδρύσατε και δεύτερο μειονοτικό κόμμα; Δεν αρκούσε το ΚΕΑΔ; Μήπως λειτουργείτε διασπαστικά;
Προς Θεού, όχι! Δεν λειτουργούμε διασπαστικά. Ενωτικός είναι ο ρόλος μας. Ξεκινήσαμε το 2007 ως μια ομάδα πρωτοβουλίας, για να αλλάξουμε τον τρόπο λειτουργίας της Ομόνοιας. Είχαμε διαπιστώσει ότι η Ομόνοια είχε ξεφύγει από τον αρχικό στόχο της. Την ένωση όλων των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου και την εκπροσώπησή τους.
Γιατί, κατά τη γνώμη σας, «ξέφυγε» η Ομόνοια;
Σταμάτησε να λειτουργεί δημοκρατικά. Είχε μετατραπεί σε ένα κλειστό κλαμπ και εξυπηρετούσε στενά ιδιωτικά συμφέροντα και όχι εκείνα του Ελληνισμού. Αναφέρομαι στα συμφέροντα του προέδρου και μιας ομάδας που βρισκόταν κοντά του. Αυτό, άλλωστε, φάνηκε και στις εκλογές του 2009, όπου το αποτέλεσμα ήταν οικτρό. Το ΚΕΑΔ (σ.σ.: το πολιτικό σκέλος της Ομόνοιας) έλαβε μόλις 18.000 ψήφους. Ηταν η χειρότερη επίδοση όλων των εποχών. Ο κόσμος γύρισε την πλάτη στην Ομόνοια και το ΚΕΑΔ, και αποφάσισε να στηρίξει τους παραδοσιακούς, κατεστημένους αλβανικούς σχηματισμούς. Για να φανταστείτε το μέγεθος της ήττας, θα σας υπενθυμίσω το αποτέλεσμα του 1991. Τότε η ομογένειά μας κατόρθωσε να εκλέξει πέντε βουλευτές από την Ομόνοια. Μόνο στην περιφέρεια Αυλώνας οι δικές μας ψήφοι έφτασαν τις 25.000. Αρα, λοιπόν, ο μόνος αδικημένος και ζημιωμένος από αυτήν τη σημερινή κατάσταση είναι ο βορειοηπειρωτικός ελληνισμός. Αυτήν τη στρέβλωση φιλοδοξεί να αφαιρέσει από το τοπίο το κόμμα μας.
Προσπαθήσατε να βρείτε μια φόρμουλα να συνεργαστείτε;
Κάναμε μια συνάντηση στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών στις 14 Φεβρουαρίου 2012. Η πρότασή μας ήταν να κατέβουμε ως Συμμαχία Ελλήνων. Δηλαδή τα δύο κόμματα, το ΚΕΑΔ και το κόμμα Εθνική Ελληνική Μειονότητα για το Μέλλον να φτιάξουν τον δικό τους συνασπισμό. Θα ήταν καλύτερα έτσι. Θα ήμασταν μακριά από τα κατεστημένα και τα εθνικιστικά κόμματα της Αλβανίας. Μετά τις εκλογές είχαμε προτείνει να διαμορφώσουμε από κοινού μια στρατηγική για το μέλλον της μειονότητας της Βορείου Ηπείρου.
Πριν από το κλείσιμο των συζητήσεων για την ένταξη των ελληνικών κομμάτων στους μεγάλους εκλογικούς συνασπισμούς της Αλβανίας συναντήθηκα και με τον Βασίλη Μπολάνο, πρόεδρο της Ομόνοιας, και με τον Βαγγέλη Ντούλε, τον πρόεδρο του ΚΕΑΔ, και έκανα τις προτάσεις μου. Δεν έγιναν δεκτές από τον κ. Ντούλε. Κατά την άποψή του, δεν έπρεπε να το κάνουμε αυτό, διότι δεν θα παίρναμε το ποθητό αποτέλεσμα. Εγώ, αντιθέτως, ήμουν αισιόδοξος, διότι είχα υπ’ όψιν μου και την έκβαση των τοπικών εκλογών του 2011. Τότε, η κάθοδος των δύο κομμάτων, αντί να αποθαρρύνει τους Βορειοηπειρώτες και να λειτουργήσει διασπαστικά, έφερε τον διπλάσιο αριθμό Ελλήνων για να ψηφίσουν.
Μήπως αυτή η προσπάθειά σας δεν ξεκινάει από τη Βόρειο Ηπειρο αλλά από την Αθήνα;
Μέγα λάθος το να σκεφτεί κάποιος ότι η διαχείριση της μοίρας μιας εθνικής μειονότητας μπορεί να γίνει… τηλεκατευθυνόμενα. Από εμάς ξεκίνησε ο προβληματισμός. Από τον κόσμο δόθηκε η αφορμή του προβληματισμού και η εντολή για τη δημιουργία του νέου κόμματος. Αν οι ίδιοι δεν προσπαθήσουμε για το μέλλον του ομογενειακού Ελληνισμού, κανένα εθνικό κέντρο δεν θα κατορθώσει να βρει λύσεις από μόνο του.
Ενταχθήκατε στον μεγάλο συνασπισμό του Μπερίσα. Τι ζητήσατε από εκείνον ως αντάλλαγμα;
Στην Αλβανία συνήθως τα αιτήματα των μικρών κομμάτων για να περιληφθούν σε μεγάλες συμμαχίες είναι ιδιοτελή. Ζητούν απλώς διορισμούς. Ποσόστωση στο δημόσιο. Στη δική μας περίπτωση δεν ίσχυσε κάτι τέτοιο. Δεν θέλουμε τίποτε για εμάς. Εχουμε μόνο θεσμικού τύπου απαιτήσεις από το κόμμα του Σαλί Μπερίσα. Μάλιστα, εκείνος σχολίασε τη στάση μας τονίζοντας αυτό το σημείο. Από αυτά που ζητήσαμε, πρώτο και κύριο ήταν να ψηφιστεί ένα νομοσχέδιο-ομπρέλα για τις μειονότητες. Ενας ενιαίος νόμος που να μας καλύπτει και να εξασφαλίζει τα δικαιώματά μας, τα οποία συχνά παραβιάζονται. Επίσης, αξιώνουμε να γίνει μια ενιαία περιφέρεια για την ελληνική μειονότητα και να μη βρίσκονται οι εκλογείς και οι αντιπρόσωποί τους διάσπαρτοι σε ολόκληρη την επικράτεια. Επίσης, στους 140 βουλευτές που έχει το αλβανικό κοινοβούλιο ζητάμε να υπάρχει σταθερή εξασφαλισμένη εκπροσώπηση των Ελλήνων μειονοτικών. Ενας δίκαιος αριθμός για εμάς είναι τέσσερις έδρες για τη μειονότητα. Αυτό μας το υποσχέθηκε και ο ίδιος ο Μπερίσα. Ηταν μέρος της προγραμματικής συμφωνίας μας.
Σας το υποσχέθηκε ανεξαρτήτως αποτελέσματος;
Βεβαίως. Μάλιστα, το έθεσε πρώτος, πριν καν το βάλουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Για τη δημιουργία της ελληνικής μειονοτικής περιφέρειας πρέπει να γίνει μεταβολή στο αλβανικό Σύνταγμα. Και στα υπόλοιπα θέματά μας, το γλωσσικό, το πολιτιστικό, το εκπαιδευτικό, έδειξε πρόθυμος να συνεργαστεί και να βοηθήσει.
Ποιος ο ρόλος της Τουρκίας στην Αλβανία;
Δυστυχώς, από μέρα σε μέρα η δύναμή της αυξάνεται στην Αλβανία. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Εγώ είμαι ηλεκτρονικός μηχανικός. Εχω ασχοληθεί πολλά χρόνια με τις τηλεπικοινωνίες. Μόλις η επιχείρηση τηλεφωνίας, στην οποία εργαζόμουν, εξαγοράστηκε από τουρκική εταιρία, παραιτήθηκα. Ομως, ακόμη και αν δεν δήλωνα παραίτηση, οι Τούρκοι θα με είχαν απολύσει! Μία από τις προτεραιότητές τους, μόλις εξαγοράσουν μια αλβανική επιχείρηση, είναι να ρωτούν ποιοι είναι οι Ελληνες που απασχολούνται σε αυτήν. Οταν ενημερωθούν σχετικά, προβαίνουν σε απολύσεις! Δεν σκέφτονται τόσο με γνώμονα το κέρδος, αλλά με πολιτικά και εθνικά κριτήρια. Αυτό φαίνεται σε ολόκληρη την επικράτεια, όπου διεισδύουν με ολοένα και ταχύτερους ρυθμούς.
Εννοείτε ότι παραβιάζονται τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας;
Ναι. Δυστυχώς, στην αλβανική κοινωνία τα τελευταία χρόνια ανθούν οι ανθελληνικές απόψεις. Η ζωή μας συχνά γίνεται δύσκολη. Τα παιδιά μας στα σχολεία υφίστανται διακρίσεις, επειδή είναι Ελληνες και η κατάσταση χειροτερεύει όσο οι Τούρκοι αρχίζουν και αποκτούν αποφασιστικό ρόλο στην καθημερινότητα των πολιτών. Τίποτε δεν γίνεται τυχαία. Το κόμμα μας είναι και ένα δημιούργημα ανάγκης. Η ελληνική μειονότητα θέλει να αυτοπροστατευτεί και να διατηρήσει το δικαίωμά της να υπάρχει σε αυτόν τον τόπο.
Στον συνασπισμό του Μπερίσα που ενταχθήκατε υπάρχει και κόμμα Τσάμηδων, σφόδρα ανθελληνικό. Πώς συμβαδίζει αυτό με τις δικές σας θέσεις και επιδιώξεις;
Το να βρίσκεσαι σε έναν συνασπισμό είναι ένα από τα αποτελέσματα του υπάρχοντος εκλογικού νόμου. Τσάμικα κόμματα υπάρχουν σε όλους τους μεγάλους συνασπισμούς. Το να εντάσσεσαι σε μια παράταξη δεν σημαίνει ότι ταυτίζεσαι ιδεολογικά με όλα τα κόμματα που την απαρτίζουν. Αντιθέτως, σε εμάς δίνεται η ευκαιρία να περάσουμε τις δικές μας εθνικές θέσεις στους μηχανισμούς εξουσίας.
Παναγιώτης Λιάκος
δημοκρατία
Ο κ. Χρήστος Κίτσιος είναι Βορειοηπειρώτης και πρόεδρος του σχετικά νεοσύστατου κόμματος Εθνική Ελληνική Μειονότητα για το Μέλλον, που ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2010.
